Een visum aanvragen voor Iran, een formaliteit waar je even voor moet zitten, waarna je er niet over hoeft te bekommeren. Zou je zeggen. Hoop je. Verwacht je. Maar soms loopt het helemaal anders.

Het begint met het advies in je thuisland het visum bij de Iraanse ambassade aan te vragen. Daar zijn we ook geweest, met de nodige vragen hoe en wat en vooral waar. Een aangevraagd visum is nog 3 maanden geldig. Binnen deze 3 maanden dien je de grens over te zijn. Voor ons dus echt geen optie. Maar we zijn heel erg welkom en kunnen óveral het visum aanvragen, aldus de Iraanse ambassade in Nederland.
Het aanvragen van het visum gaat óf via het nieuwe (sinds 2017) e-visa systeem online óf een reisbureau. Het eerste klinkt simpel; online vul je wat gegevens in, voeg je een digitale pasfoto toe (reeds in Griekenland laten maken) en upload je je gescande paspoort (paraat!). Over de pasfoto gaan diverse geruchten, want moet je als vrouw daar al wel of geen hoofddoek dragen?

De meeste mensen hebben grote problemen met de afmetingen van de foto en scan, want indien te groot dan loopt alles vast. Dit proces kostte bij ons niet zo heel veel tijd. Alhoewel we aan het eind toch nog van Puckie, onze windows-tablet naar de telefoon moesten switchen, want de browser versie van Puckie bleek te oud, waardoor we de applicatie niet konden afronden….

Bij de aanvraag voor het e-visum moet je goed weten waar je het visum wilt ophalen en vooral waar je een paar dagen wil blijven. En dit dien je een paar weken van tevoren te weten. Want je weet nooit hoe lang het duurt voor je antwoord krijgt en je het visum klaar ligt.

3 oktober 2018 vragen we het e-visum aan met het idee deze t.z.t. in Tbilisi, Georgië op te halen. Na 5-10 werkdagen zouden we een verificatie-code krijgen waarmee je bij de ambassade het visum kan ophalen, mits je geen Brit, Canadees of Amerikaan bent, want die worden bij voorbaat geweigerd. Bijna 4 weken lang gebeurt er niets, We gaan er achteraan en bellen de 3 telefoonnummers die vermeld staan als contacten voor e-visa vragen. Zowel het nummer in Oman, Frankrijk als in de Emiraten werkt niet of er wordt niet opgenomen. De ambassade in Tbilisi beantwoordt de telefoon ook niet en de mensen bij de ambassade in Den Haag luisteren helaas niet en zeggen alleen maar “Kom maar langs, we regelen het allemaal”.

Het is onzeker, spannend en irritant, want we hebben geen idee wat ons nu te wachten staat…. Op 28 oktober gaan we maar eens naar de ambassade in Tbilisi om te zien hoe we ervoor staan. We parkeren de fietsen voor de deur waar rijen Iraniërs staan te drukken om binnen te komen. Maar een enkele vrouw draagt hier een hoofddoekje, terwijl de ambassade Iraans grondgebied is. Auke staat nog niet in de rij of hij wordt eruit gepikt door de bewaking. We worden naar binnen gemanoeuvreerd terwijl ik mijn sjaal nog nauwelijks over mijn hoofd heb gedrapeerd. Zonder er meer woorden aan vuil te maken worden we gemaand de paspoorten en telefoons in te leveren. Met het paspoort wordt iets in de computer gecheckt en de telefoon is uit veiligheidsoverwegingen ingenomen. 2 minuten later zitten we in de ‘ondervraagkamer’. Of we met de fiets zijn. “Huh??” Oké camera’s en ach ja, dat zal wel doorgefluisterd zijn. We moeten lachen, alhoewel dit niet zo prettig is, want ze zijn niet zo dol op toeristen die per fiets het land binnen komen. Of we het proces van aanvragen willen opstarten. Kost 5-10 dagen. “Wat???” Een voorzichtige discussie wordt gestart, we hebben immers de aanvraag allang gedaan. Het relatief nieuwe e-visa systeem blijkt volgens verhalen op internet wel vaker vast te lopen. Daar kunnen wij niets aan doen en hoeven wij toch geen slachtoffer van te worden? De aanvraag is goed verstuurd, daar hebben we de bevestiging van ontvangen. Na wat doorpraten waarbij de sfeer iets minder luchtig wordt, blijkt de oplossing heel simpel. We starten het proces opnieuw en halen het visum in Yerevan, Armenië op. Dat kost ons nog zeker een week voor we daar zijn. Meneer meldt nog even dat het visum in 80% van de gevallen wordt toegekend en 20% afgewezen. Afwijzen? Dat is nog niet bij ons opgekomen. Wij hebben nog niet van iemand gehoord dat die is afgewezen, ons paspoort is nog jaren geldig, hebben geen stempels van Amerika of Israël en de ‘juiste’ nationaliteit. Dus wij hoeven ons geen zorgen te maken. Of toch…..?

4 dagen later, op zaterdagmiddag hebben we de uitslag in de mailbox zitten. We slaan stijl achterover. We hebben 4 weken voor niets gewacht. Een bezoekje aan de ambassade en we krijgen het antwoord in het weekend. Een antwoord dat we niet zagen aankomen. “Your visa application has been rejected. Reason for rejection: Please apply via host in Iran”. Wat??????

Wij hebben nog geen simkaart voor Armenië en dus geen mogelijkheden tot acties buiten de wifi om. We moeten even bijkomen van dit bericht en bedenken zondag op de fiets wat we moeten doen. Opnieuw het visum aanvragen is een zekerheid. Want wij WILLEN naar Iran. En we willen OVER LAND VERDER fietsen.

Ondertussen hebben we contact met Annie, een Iraanse lifter die we eerder tegen kwamen. We hebben contact met Hadi, een Iraanse couchsurfer die bij ons een keer stamppot kwam eten en Delft bekijken. En we doen een aanvraag via een reisbureau. Want een aanvraag via een reisbureau wordt doorgaans wel toegekend. Wat het reisbureau meer of anders doet, geen idee. Je betaalt ze commissie en hebt daarmee een grotere kans dat je een visum krijgt. We versturen het verzoek en ondertussen zegt Hadi. “Ik ben jullie host. Ze zeggen dat je via een host moet aanvragen, dus ik ga dat doen”. Zo gezegd zo gedaan.

Na een kleine 2 weken (‘10 werkdagen’) hebben we nog altijd geen bevestiging oftewel code binnen waarmee we het visum kunnen ophalen. We checken meerdere keren per dag en het blijft hetzelfde bericht ‘Waiting for verification’. Hadi gaat de ambassade bellen, wat wij vanuit Georgië ook tevergeefs hebben geprobeerd. Maar we zijn in Yerevan en de ambassade is open (3 dagen per week). We gaan met de taxi, want we hebben een lekke band en nemen liever geen risico’s. We komen aan en worden per direct geholpen. Nou ja, zijn aan de beurt. Ons wordt (wederom) niets meer gevraagd dan “paspoort”. Later komt een dame in het Engels uitleggen dat het visum niet klaar is en dat we maandag terug moeten komen. Als we vragen naar het e-visum zegt ze alleen maar: “Neeeee geen e-visum, toeristenvisum….” “Ja, dat is wat we hebben aangevraagd…?” Maar ze kan niets met die info. Of we maandag terug willen komen. “Misschien wel, misschien niet klaar… Maak je geen zorgen.”

We fietsen vanuit Yerevan het weekend maar alvast door richting Iraanse grens, want het wordt kouder en met 1 doorgaande weg kunnen we prima heen en weer liften. Het is maandag 12 november. We liften terug, staan ruim voor openingstijd voor de deur en gaan ervanuit dat het allemaal goed komt. Om 14.00 uur gaat de ambassade open en als je visum is goedgekeurd, is het tijd om te betalen. Cash breng je €75,- naar de bank, een paar kilometer verderop. Dan kom je terug met het bonnetje en word je de gelukkige eigenaar van de code waarmee je het land binnenkomt.Maar nee ons visum is weer afgewezen!!! Dit zien wij niet terug aan de status van ons e-visum, dat we zelf op internet kunnen checken. De afwijzing is wat we op de ambassade te horen krijgen.

Zonder enige opgave van reden en zonder te vertellen wat nog de opties zijn. Simpelweg “computer says no”. We stellen vragen, maar worden gemaand te gaan, want er is niets wat we kunnen doen. Als we afdruipen, zien we meerdere teleurgestelde, verbijsterde en verontwaardigde gezichten. Niemand lijkt vandaag een visum te hebben gekregen. Ellende bindt en dus praten we al snel met elkaar over het hoe en wat. Onder genot van een biertje kijken we naar mogelijkheden en delen contactgegevens. Ook gaan we langs het reisbureau die de ambassade aanbeveelt om onze aanvraag opnieuw in te dienen. Vanaf dat moment hebben we geregeld contact over het trage niets vooruitgaande proces. Het reisbureau kan echter NIETS doen, zolang onze ‘status’ niet is aangepast naar ‘rejected’. Tot dat moment zit je vast in het systeem. Wie je eruit kan halen is onduidelijk.
Hadi belt tevergeefs de Iraanse ambassade in Teheran. Een andere Iraniër die we bij de ambassade hebben ontmoet belt tig keer met de ambassade in Yerevan. Wij bellen de ambassade in Den Haag. Iedereen mailt een ambassade. Wij mailen nog een paar reminders naar het e-visa systeem en we krijgen geen of een nietszeggend antwoord. We checken geregeld of onze status aangepast wordt online, maar die blijft staan op ‘waiting for verificiation’. We benaderen opnieuw het reisbureau waar we eerder contact mee hadden, maar die reageert niet meer. Uren scrollen we op internet voor antwoorden en oplossingen. We plaatsen op fora onze vragen. We hebben contact met een belangrijke informatiebron en blogsite caravanistan, en ondanks dat ze enorm meedenken, kunnen ze niets voor ons doen.

Het lijkt erop dat je als eenmaal afgewezen bent, altijd wordt afgewezen. Het lijkt erop dat het e-visa systeem totaal faalt en de Iraanse overheid te trots is hier aan toe te geven of extra hulp te bieden. En het lijkt erop dat we niets kunnen zolang we met een ‘open status’ vast zitten in het systeem…

We weten niet meer wat we moeten doen. Iran zou één van onze hoogtepunten worden en visumtechnisch geen enkel probleem. Wij willen er nog dolgraag heen, al zou je denken dat het allemaal niet meer hoeft. We zitten in een ‘wereldfietsapp-groep’ en iedereen is super enthousiast over Iran. We zitten sowieso een beetje vast, want we kunnen nauwelijks om Iran heen, anders dan vliegen.

De enige kans lijkt een ‘visa on arrival’. Een VOA lijkt makkelijk te worden uitgebracht. Dus als je vliegend binnen komt ben je blijkbaar wel welkom. Als je een ‘letter of invitation’ hebt; een brief met een uitnodiging geschreven door een reisbureau, heb je nog bonuspunten ook.

We gaan dan wel vliegen en regelen die (nep)brief zelf wel!!!
Vliegen kost geld, vliegen kost veel moeite en vliegen past niet in onze milieuvriendelijke manier van reizen. Vanuit Yerevan en Tbilisi kosten vluchten €175-350,- exclusief de fietsen en met minimaal één overstap. Met de dure fietsen is een overstap niet prettig, want het risico is nog groter dat er iets beschadigd raakt. We vinden een vlucht van Baku, Azerbeidzjan voor nog geen €100,- INCL. de fietsen. We boeken gelijk voor over 2 weken! Dat betekent wel dat we terug moeten, in plaats van Armenië door te steken, rijden we een rondjes.

Maar dan begint het pas. We hebben óók een visum voor Azerbeidzjan nodig, wat 3 werkdagen duurt. (Gelukkig is het visum er met de ‘expres service’ binnen een uur). We hebben dozen nodig om de fiets in te vervoeren. Maar er worden in de herfst in Baku geen fietsen verkocht, dus hoe kom je eraan…. En dan heb je nog nodig:
– De ‘letter of invitation’, met dank aan Hadi
– Een geprinte bevestiging van je hotel (maar booking.com is geblokkeerd)
– Informatie over de vereiste verpakking en afmetingen van de vliegmaatschappij.
– Zekerheid dat we het vliegtuig in mogen zonder visum (dat scheelt per land en vliegmaatschappij)
– De fietsdozen, tape, voorvork beschermer en andere beschermingsmaterialen
– Een flightbag voor al onze tassen.
– VPN (virtual private network), want alle belangrijke communicatiesites zijn in Iran geblokkeerd
– Cash geld voor 4-6 weken, want pinnen kan niet (gelukkig hebben we daar al rekening mee gehouden)
– Informatie over wisselkoersen, want de zwarte markt levert 3x meer op dan de wisselkoers bij de bank.
– Een hoofddoekje, een shirt die de kont afdekt, niet tekenende kleding, want dit is allemaal verplicht!
– Een uitvlucht. Een uitvlucht? We willen OF met de boot naar de Emiraten óf vliegen naar India. Dit hele gebeuren kost zeeën van tijd en we hadden een kleine 1.000 km naar Baku te fietsen. Waar halen we de tijd vandaan om naar India te kijken??
– En heel veel geduld. Dit alles bij elkaar kostte zeker 4 volle dagen met z’n tweeën en vergeet niet al die anderen die meegedacht en meegebeld hebben…..

Wij zijn niet welkom in Iran. Niet welkom volgens de overheid. Maar wel volgens de bevolking. Wij zijn nieuwsgierig naar het land, de mensen, de cultuur en het eten. Dus wij komen eraan! We gaan het proberen. Als linksom niet lukt, maar rechtsom.
Wat er gebeurt als we niet worden toegelaten? Dan worden we het land uitgezet. Misschien krijgen we nog een transit visum. Geen idee. We gaan het zien. Niet geschoten is immers altijd mis. We zijn niet voor één gat te vangen.
Tja Een heel lang verhaal, maar dat is helaas de realiteit…..!
Wordt vervolgd. Vandaag stappen we het vliegtuig in…. Met goede moed, die ver in onze schoenen gezonken is 😉