Hos Geldiniz! Deel 2: Het Turkse binnenland met Cappadocië!! (18 september-15 oktober 2018)

Vanaf Side verlaten wij de kust en gaan we diagonaal door het land naar het noordoosten. Eerstvolgende langere stop is Konya, waar inmiddels Auke zijn nieuwe bril uit Macedonië is aangekomen. Voor Auke een heerlijk (vooruit)zicht! De afstand leggen we in 4 dagen af, waarbij we één pas over moeten van 2.050 meter. Een flinke klim vanaf zeeniveau, maar de (vaak gloednieuwe) wegen blijven fantastisch, met mooi asfalt en een brede vluchtstrook. Niet alleen in parken, maar ook in de wegen is flink geïnvesteerd. Wij zijn keer op keer verrast wat een geld hierin gepompt moet zijn. De wegen zijn vaak rustig, meerbaans wegen lijken vaak niet nodig en de hele infrastructuur is (ook qua rails) perfect. De Turkse chauffeurs geven ons ruimschoots de ruimte. Het enige negatieve wat we hier ervaren, is de regen aan lekke banden. Hadden we in Europa niet één lekke band, we hebben er tot Konya 5(!) en aan het eind van Turkije 7 of 8 (we raken de tel kwijt). Er ligt ongelooflijk veel glas op de wegen, maar daar zijn onze Schwalbe Almotion banden tegen bestand. Vaak zijn het stukjes ijzer (schroot?) die door de band heen steken, maar één keer blijkt het ventiel kapot te zijn. Dat is natuurlijk gewoon botte pech.

In die 4 dagen hebben we weer een aantal leuke ontmoetingen. Mensen die zomaar allerlei dingen aanbieden. Vooral thee, maar ook eten en overnachtingen. Een hele bijzondere is wel de overnachting die we aangeboden krijgen van Hakki. Hakki is de manager van een restaurant net over de pas, vóór Seydisehir. Omdat het al laat is informeren wij of het mogelijk is ons tentje op te zetten op dat mooie stukje groene gras uit het zicht van de weg. Niet dat we daar echt naar uitkijken, want de temperaturen zijn ‘s nachts (op deze hoogte) rond het vriespunt. Van het personeel krijgen wij akkoord, maar Hakki had ons al gespot toen we aan kwamen fietsen en toen we uitgegeten waren, werden we uitgenodigd voor thee. Iets wat vaker gebeurt. Maar de thee hebben we nog niet doorgeslikt of we hebben een overnachting in de 25 km verder gelegen Seydisehir, bij hem en zijn gezin. Gelukkig hoeven we geen kilometer fietsend te missen (we hebben onze principes), want de volgende dag kunnen we met het personeelsbusje terug naar het restaurant en met de fiets verder waar we de dag daarvoor gebleven waren. Oh ja nog zoiets verrassends. Ooit een digitaal menu voor je neus gehad? Dus een IPad met het menu waar je door heen kan scrollen? Dat hebben ze hier in dit restaurant!

Als we Konya naderen, blijkt ook Konya een stad van 1,3 miljoen inwoners te zijn. De stad ligt aan de rand van een hoogvlakte, dus we kunnen lekker afdalen de stad in. Konya is bijna de tegenpool van het moderne Antalya, aangezien deze stad in Turkije bekend staat als een heel conservatief. De stad huisvest een moskee (en museum/mausoleum) gesticht door en gewijd aan een profeet genaamd Mevlana. Hij is de stichter van de soefibeweging en Konya is voor volgers van deze islam-stroming dan ook een bedevaartsoord. Hij stichtte ook de dansende derwisjen; monniken die door een ronddraaiende dans mediteren.
Als we aankomen is het net tijd voor het vrijdagmiddag gebed en dus zien we overal biddende mensenmassa’s voor moskeeën. Gaaf om getuige van te zijn!

’s Avonds hebben we afgesproken met warmshowers host Mahmut. Hij heeft Auke’s bril in ontvangst genomen en hij leidt ons rond door de stad. Heel prettig om een rondleiding en tekst en uitleg in het Engels te krijgen. Waar je in Nederland dan als wederdienst iemand een drankje aan zou kunnen bieden, kan je dat in Turkije gewoon niet voor elkaar krijgen. Het is onbestaanbaar dat een Turk zijn gast toestaat iets voor hem te laten betalen. Ook stiekem naar de kassa gaan lukt niet. Zelfs de bediening houdt rekening met deze traditie…

In Konya gaan we niet één, maar twee keer naar een voorstelling van dansende derwisjen en we bezoeken het Mevlana museum. Maar zoals het gezegd; het is een heel andere stad dan Antalya. Om 10 uur ’s avonds zijn de straten uitgestorven, en verwacht hier geen moderne winkels, luxe restaurants en een wereld van zien en gezien worden. Wij vermaken ons daarentegen met markten vol met kruiden, vis, groente en fruit en zuivelproducten.

24 september fietsen we Konya uit, de hoogvlakte in. Met enige verbazing nemen we een foto van een bord verboden harder te rijden dan 82 km/u. Dat is wel heel precies. En nee, niet haalbaar voor ons 😉
Met het inrijden van de hoogvlakte verandert er echt iets aan het landschap. Het was inmiddels al een stuk droger en dorder geworden, maar nu verdwijnen de bergen ook en betreden we een soort steppelandschap dat we eerder in centraal Azië hadden verwacht. Maar dat maakt ook dat we wat makkelijker grotere afstanden kunnen fietsen, over de onophoudend goede wegen.
De wegen die we fietsen zijn oude routes van oost naar west en maken onderdeel uit van de zijderoute. Om de 50 à 60 km staan er langs deze oude routes Karavanserais. Deze gebouwen dienden voor de verzorging van de Karavanen die met handelswaren van oost naar west trokken en vice versa. Er kon in zo’n Karavanserai geslapen, gegeten, gedronken en gebeden worden, maar daarnaast was er (medische) zorg voor mens en dier. Zo was er een dokter, een dierenarts, een kapper, etc. De Karavanserais zijn mooie gebouwen en wij bezoeken er hier en daar dan ook een paar. De eerste de beste die wij bezoeken blijkt helaas dicht te zijn, vanwege renovatie, maar gelukkig is ernaast een andere bezienswaardigheid: een gigantische sinkhole. Dit sinkhole met zijn dikke 100 meter doorsnee en oneindige diepte is een indrukwekkende bezienswaardigheid. Wij zijn dat overigens ook voor een groep Turkse vrouwen in traditionele pofbroeken. Of liever gezegd, vooral Hilgien, want de dames willen allemaal met haar op de foto!
Die dag knallen we even 114 km tot vlakbij een volgende Karavanserai, die van Sultanhani, zodat we die de volgende dag bijtijds kunnen bezoeken.

Als we richting Selime en de Ihlara vallei fietsen, op de rand van Cappadocië, zien we in de verte wat bergen opdoemen. Deze bergen, of liever oude vulkanen, zijn een onderdeel van het recept geweest die het landschap van Cappadocië gevormd hebben tot wat het is. De regio bestaat uit zacht karstgesteente. Dit karstgesteente is door vulkaanuitbarstingen overspoeld geraakt met lava. Lavagesteente is veel harder dan karstgesteente. Daar waar het lava gesteente dikker was, bood het een bescherming tegen erosie voor het eronder gelegen karstgesteente. Het gevolg is dat de erosie zeer onregelmatig verliep en er fantastische rotsformaties zijn ontstaan. Door plaatselijke verschillen in steensoorten en diverse vormen van erosie, zijn de formaties overal verschillend van vorm en kleur. De natuur heeft weer indrukwekkende kunstwerken neergezet.

Maar dat is niet alles wat Cappadocië zo bijzonder maakt. Mensen zijn dit gebied 5.000 jaar voor Christus gaan bewonen. Mogelijk (veel) eerder. Zij gebruikten het zachte karstgesteente om rotswoningen in uit te hakken, met een techniek die zij steeds verder verfijnden. Zo zijn complete steden ontstaan. Wij zoeken en vinden in Selime een rotswoning voor de nacht, een bijzondere ervaring. Helaas werd Hilgien allergisch wakker. Waar je hier allergisch voor kan zijn – er is niets dan een beetje ‘zand’- blijft een raadsel.
Toen de mensen werden gekerstend, bouwden zij ook kerken, versierd met gebeeldhouwde motieven en fresco’s.

Daarnaast is het gebied het strijdtoneel geweest van vele oude beschavingen (Perzen, Mongolen, Grieken en Romeinen, om maar een paar te noemen). Om zich tegen deze indringers te beschermen zijn de bewoners ondergrondse steden gaan bouwen om zich in tijden van gevaar in terug te kunnen trekken. Deze ondergrondse steden hadden alles wat nodig was om een tijd ondergronds uit te houden; huizen, wijnmakerijen, keukens, luchtschachten, vluchtroutes, communicatiekanalen, waterputten, voorraadkamers, kerken, etc.

Kortom het gebied Cappadocië is een enorm gebied met veel natuurschoon en bezienswaardigheden. Reden voor ons om hier van 26 tot 30 september door te brengen. We bezoeken 2 ondergrondse steden (Derinkuyu en Kaymakli), we wandelen door de Ihlara vallei en we bezoeken talloze rotskerken. Slapen doen we in een rotswoning, maar ook in pensionnetjes, aangezien de temperatuur ’s nachts gevoelig onderuit kan gaan.

Een hele mooie overnachting hebben we bij Göreme, waar we op een plateau boven een vallei ons tentje opzetten om ’s ochtends gewekt te worden door luchtballonnen die boven ons hoofd hangen. Met de overtuiging dat wij de volgende dag het feit willen vieren dat we de 6.000 km hebben gehaald, nemen we enthousiast foto’s. Het is vanaf de grond een fantastisch gezicht om 150 luchtballonnen boven dit onwerkelijke landschap te zien, maar vanuit de lucht moet het wel bijna magisch zijn. Helaas is het ons niet gegund, want de volgende dag en de dag daarop worden er geen ballonnen in het luchtruim toegelaten, vanwege de mindere weersvoorspelling. Wat een teleurstelling!

Als we langzaam wandelend en fietsend het gebied verlaten, hebben we een prachtige overnachtingsplek op de valreep bij Pasabagi. We slapen in een valleitje, met uitzicht over briljante ‘fairy chimneys’; rotspilaren met een hoedje van hard lavagesteente.

30 september fietsen we Cappadocië uit, naar Kayseri. Kayseri is een grote stad, waar we weer even wat dingen hopen te organiseren. De USB stick die kapot is, waardoor we 80% van onze foto’s lijken kwijt te zijn, proberen we te laten repareren. Helaas zonder succes. Maar verder kunnen we wel weer even wat voorraden inslaan en wassen. Kayseri zelf is geen boeiende stad, maar vooral een nuttige tussenstop.

De route van Kayseri naar Sivas (1-5 oktober) is grotendeels vlak en dor. Dat betekent dat we weer door kunnen fietsen. Het betekent overigens niet dat het saai fietsen is, want ondanks of dankzij de dorheid is het landschap kleurrijk. En zo nu en dan besluiten we even van de grote weg af te gaan. Dit loont zich altijd in enthousiaste ontmoetingen met de plaatselijke bevolking. Overal klinken vriendelijke begroetingen en regelmatig worden we voor thee uitgenodigd. Als we in het plaatsje Palas aankomen om water te tanken voor een nacht kamperen, worden we direct door de dorpsbewoners opgemerkt. Binnen de kortste keren zitten we aan de thee, vervolgens aan het eten om tenslotte te blijven overnachten. Zo gastvrij en ook zo’n ontzettend leuke ontmoeting. Wij worden ieder apart op sleeptouw genomen door de mannen (Auke) en de vrouwen (Hilgien). Met Google translate als onze grote vriend, komen we tot hele gesprekken. En in wat een andere wereld leven zij! Jong trouwen (in dit geval 17 en 18 jaar) en direct kinderen krijgen is het devies voor de vrouwen. De mannen zijn of boer of verdienen het geld elders. Onze gastvrouwen hebben hun mannen in Ankara en Izmir zitten. Eén van hun huizen wordt aan ons tweeën overgelaten. De dames in kwestie zijn immers zonder hun man en dús kunnen zij niet in hetzelfde huis verblijven waar een vreemde man verblijft. Wat geweldig is, is dat de gesprekken open en respectvol zijn. Dat wij samenwonen, niet getrouwd zijn en geen kinderen hebben, wordt, nadat de schok is verwerkt, wel gerespecteerd. Sterker nog, we worden bedankt dat we deze eerder benoemde leugen (we zijn getrouwd) hebben weerlegt.

Qua overnachtingen hebben we iets nieuws gevonden; de ögretmenevi. Dit is een lerarenhuis, bedoeld om leraren die ver van hun woonplaats les geven, te huisvesten. Kennelijk is de keuze vrijheid van leraren beperkt en kunnen ze zomaar ergens in het achterland geplaatst worden om daar les te gaan geven. Indien er plek (over) is, worden kamers aan anderen verhuurd en dus ook aan toeristen. Het voordeel voor ons is dat er in relatief kleine plaatsen, overnachting is te vinden. En wel voor een hele goede prijs-kwaliteit verhouding. En dat is best prettig, want we gaan voelbaar richting de herfst.
5 oktober komen we aan in Sivas bij warmshowerhost Burcin. We hebben al weken niet echt gewassen, dus een goede gelegenheid om dat weer een keer te doen. We vinden een paar mensen die handig zijn met computers, echter helaas niet handig genoeg om onze USB-stick te repareren. De spanning begint aardig op te lopen of we ooit nog de foto’s terug krijgen… We geven nog niet op.

De tweede avond is Burcin jarig en dus besluiten wij voor hem te koken. Nou ja, koken, we bakken stapels pannenkoeken en bizar genoeg vinden we stroopwafels in de supermarkt bij hem om de hoek. Samen met onze laatste klompjes hebben we mooi wat ‘authentieke’ Nederlandse dingen om aan hem te geven. Die avond wordt een zoete inval van mensen, want naast nog twee lifters, komt er een derde fietser (Ivan) en komen er vrienden en familieleden langs. Het wordt al met al een korte nacht en ’s ochtends liggen overal mensen te slapen. En dat terwijl de riolering het gisteren al had begeven en zo nu en dan het vuilwater de vloeren doet onderlopen….

’s Avonds besluiten we dat we een tijdje met Ivan gaan opfietsen. Ivan heeft niet echt een plan, of liever het plan was om naar Griekenland te fietsen over de Balkan en door Italië weer terug. Het fietsen beviel echter zo goed dat hij door is gaan fietsen en in Georgië wil overwinteren. Of toch niet? In elk geval wil hij niet vliegen en niet dezelfde route terug fietsen EN hij heeft een hekel aan regen en kou. Hmm, dat wordt een ingewikkelde puzzel dan!
Samen met Ivan, zetten we flink de vaart erin, want we fietsen 10 dagen non-stop (van 6-15 oktober) van Sivas naar Batoemi. Over de route twijfelen we lang. We vinden de Zwarte Zee aantrekkelijk klinken, vanwege de temperatuur en de mooie route, maar het is er nat en je kan uitsluitend over de snelweg fietsen. Het alternatief is wat meer landinwaarts te blijven, waar het rustiger fietsen is, het weer droger, maar ook bergachtiger. We kiezen voor het laatste en via Ispir en Artvin fietsen we noordoostwaarts, om na Artvin door te steken naar de Zwarte Zee.
Ivan is -door ons aangestoken- ook helemaal fan van de ögretmenevi en zo proberen we van ögretmenevi naar ögretmenevi te fietsen. Waar hij geen fan van is, is lekke banden, maar hij is kennelijk wel zo aardig om onze lekke banden vloek die Turkije over ons heeft afgeroepen, van ons over neemt. We slechten de mijlpalen 6.500 en 7.000 km, nog vóór de grens van Georgië.

Of de route keuze de juiste is, weet je natuurlijk niet als je het alternatief niet kent, maar wij zijn zeker niet ontevreden met onze keuze. We hebben droog weer, fietsen over goede wegen en de landschappen zijn mooi. Alleen het stuk tussen Yusufeli en Artvin vinden wij wat minder, omdat deze door 30 tunnels van in totaal 42 kilometer leidt. Slechts sporadisch zien we wat van het landschap. Zo nu en dan hebben we tevens te maken met de grootse bouwprojecten die hier plaatsvinden. Turkije werkt namelijk hard aan zijn energievoorziening door grote dammen en stuwmeren aan te leggen. Twee dammen zijn al gebouwd, met als gevolg dat wegen, huizen en soms zelfs dorpjes onder water zijn komen te liggen. Een derde, enorme dam is in aanbouw. Als deze dam gereed is, zal de stad Yusufeli, met zo’n 20.000 inwoners onder het water verdwijnen. Hoog op de berg boven de stad wordt al hard gebouwd aan de nieuwe huisvesting voor de inwoners van Yusufeli. Toch een raar idee, dat zo’n aardig, levendig plaatsje zal verdwijnen.

Artvin is een aardige plaats. Het enige wat niet zo sympathiek is, is dat het centrum van de stad 300 meter boven de rivier ligt. En één keer raden waar alle accommodatie zich bevindt. Het is een flinke domper om aan het eind van het fietsdag 300 steile meters af te leggen en dan nog op zoek te gaan naar (betaalbare) accommodatie.

Na Artvin draait de weg naar het westen, richting de Zwarte Zee, naar de plaats Hopa. Nog steeds hebben we regelmatig een tunnel, totdat de laatste tunnel ons vlak voor Hopa in een totaal andere wereld brengt. Was Artvin nog een continentale, frisse, bergstad, Hopa is vochtig en warm. Onvoorstelbaar dat je door een tunnel van 7 kilometer in een totaal ander klimaat uit komt. Overal waar we kijken zien we theeplantages, en wordt thee vervoerd. Thee, thee en nog eens thee. Thee is verweven in de cultuur; op ieder moment van de dag wordt thee gedronken, om mensen welkom te heten, om transacties te sluiten, of gewoon een bakkie thee met vrienden, familie of collega’s. En het is ons na 2.000 kilometer gelukt om de bron van al die thee te vinden.
Wat ons ook is gelukt is om van de Middellandse Zee diagonaal door Turkije naar de Zwarte Zee te fietsen. Van zee naar zee en van thee naar thee door Turkije.

De statistieken even op een rijtje. We hebben ruim 2.000 km in 5 weken gefietst met gemiddeld 73,9 km per fietsdag. Ruim 10 km meer dan in Europa. We fietsen verhoudingsgewijs ook meer dagen. 27/37 oftewel 73% van de dagen. Het gemiddelde ging omhoog van 16,2 km/u naar 16,8 km/u. En dat terwijl we toch ruim 17.000 hoogtemeters hebben gemaakt. We kamperen veel minder, maar het is altijd wildkamperen (8x, 22% van de tijd) en we krijgen vaker een overnachting aangeboden (8x = 22%). De overnachtingskosten zijn gehalveerd naar minder dan € 11,-. Het eten is ook goedkoper en was veelal genieten. We aten veel pide, lamachun, köfte, kebab, dolma uit blik als reservevoedsel, pilav, patat, baklava, künefe en Dido repen (heerlijke chocoladerepen). Die dido-repen zijn het resultaat van een Dido inzet bij weddenschappen met Ivan als we iedere avond de rekening van ons eten inschatten. En we dronken natuurlijk heel veel thee, Turkse koffie en ayran (karnemelk met zout) en erg weinig alcohol. Het is er te koop, maar niet in ons ritme hier.

We worden bijna weemoedig om Turkije te verlaten. Want het is zo’n ontzettend fijn land om doorheen te reizen. Je voelt je overal welkom. Mensen zijn enthousiast en trots dat je als reiziger hun land bezoekt. En daarbij is het land prachtig en veelzijdig en de wegen fantastisch. En het eten heerlijk. Hoe kan dit overtroffen worden? En hoeveel moois hebben we links moeten laten liggen, omdat je nou eenmaal niet alles kan zien in 5 weken? Maar goed een nieuw land is ook altijd leuk en de verwachtingen over Georgië zijn bij voorbaat hoog gespannen. Dus vooruit, laat maar komen, al zullen we het hos geldiniz (welkom) en çay (uitnodigingen om thee te komen drinken) missen!