12 december Van Kunming naar Jiuxiang
In één dag knallen we van Kunming naar Jiuxiang. Kunming uitrijden is over de eerste 30 km vreselijk. Het is stofhappen of modderfietsen. We hadden nog zoveel moeite gedaan een autowasstraat voor Knorretje en Iejoor te vinden… Gelukkig was dat niet gelukt, binnen een uur zouden ze weer bij de beesten af zijn geweest. We klimmen en dalen geregeld. Het bijzondere aan afdalen in China is dat je er per definitie smerig van wordt. Vrachtwagens laten een spoor water op het wegdek achter. Het probleem dat wij bij pittige afdalingen (Georgië en India) geregeld hadden, voorkomen zij op deze wijze: door de remmen continu te koelen raken de remschijven niet oververhit. Wij zien de noodzaak niet om bij 6`C en korte afdalingen te koelen, maar het zal wel een geautomatiseerd systeem zijn. Feit is dat we er behoorlijk door onder sputteren.
Maar dan… dan is het zover… een enorm hoogtepunt! 25.000 km!!!!! We hebben 25.000 km gefietst!!! Wat een onwerkelijk getal, we kunnen ons niet voorstellen dat iemand zich daar een voorstelling van kan maken. Wij kunnen dat in ieder geval niet! We vragen omstanders te helpen een foto te maken, gezien we er nu heel graag samen op staan. De één na de ander weigert dat te doen…! En diegene die het wel wilde had veel moeite een foto te nemen via de zoeker, nu het display niet werkt. Tja dat is ook lastig. Anyway, het is vastgelegd! De rest van de dag blijven we het herhalen, het is en blijft een onvoorstelbaar getal. 25.000km… dat hebben wij 19 maanden gefietst! Wooooh!!! Als cadeautje wordt de route een stuk minder saai en zitten er mooie stukken bij.

13 december Jiuxiang naar Shilin
Van Jiuxiang is het een korte afdaling naar de eerste bezienswaardigheid van vandaag: Jiuxiang Scenic Area: een naar zeggen imponerend grottenstelsel. Zo lui als we zijn, proberen we de fietsen zo dicht mogelijk bij de ingang te zetten, wat lijkt te lukken. Maar als Hilgien nog even terug gaat naar de fietsen, blijkt dat de fietsen al gespot zijn door 3 tot op het bot bewapende beveiligers. Nu de beveiligers de eigenaren van de fietsen getraceerd hebben, ontkomen we er niet aan. We moeten ze verplaatsen. Onder escorte worden we zo’n 500 meter terug gestuurd.
Jiuxiang Scenic Area is een immens grottenstelsel, gevormd door rivieren in karst rotsen. Voordat de rivier de grotten induikt, wurmt deze zich nog door een smal ravijn, waar onze wandeltocht begint. Het is zonder meer een grot bezoeken op zijn Chinees: er is een lift die je 50m naar beneden het ravijn in brengt, de paden zijn smetteloos, overal zijn voorzieningen (winkeltjes, wc’s en zelfs rookruimtes) en de rotsformaties zijn in discokleuren verlicht. Dit is absoluut niet zoals wij in Europa gewend zijn. Daar waar (over het algemeen) getracht wordt, alles zoveel mogelijk puur natuur te houden.
Hier moeten wij ons wel even over heen zetten! We vragen ons af wie erdoor gecharmeerd worden. Blijkbaar de Chinezen. We zien geen enkele andere mzungu. Het bezoeken van een indrukwekkend natuurfenomeen gebeurt meestal door liefhebbers van… ja wel de natuur. En dit prachtstukje natuur is verstopt door kleuren en achter selfie-schietende Chinezen.

Het lukt redelijk goed om door de kleuren heen te kijken. Hilgien lukt het iets beter dan ik. De stalagmieten en stalactieten zijn werkelijk prachtig. Enorm en indrukwekkend. En de grotten bieden nog meer, namelijk kalkterrassen en een heuse dubbele waterval. Bij iedere bezienswaardigheid is het soms vanwege de drukte even op de beurt wachten tot je een foto kan nemen. Dat wij een foto willen zonder mensen, dus ook zonder onszelf, snapt geen Chinees 😉
Dankzij een foute vertaalde tip op een bord, moeten we terug naar de ingang omdat we een deel gemist hebben. Op het bord staat vermeld dat we eerst naar de watervallen moeten en dan naar de sprookjesgrot. Dat volgen we braaf op. Als we helemaal aan het eind zijn, is er geen mogelijkheid meer om naar de sprookjesgrot te komen. Bij de ingang melden we dat we terug willen omdat we een stuk gemist hebben. Ze kijken ons meewarig aan, maar laten ons weer binnen, met een blik van: het is ook altijd hetzelfde met die mzungu’s. Als we bij het bewuste bord aankomen, valt het kwartje: in het Chinees staat de wandelvolgorde goed aangegeven, bij de vertaling naar het Engels is het omgedraaid. Gelukkig zijn we terug gegaan, want de sprookjesgrot is het mooiste slotakkoord. Misschien is dit toch de juiste volgorde 😉

Het is een kilometer of 30 fietsen naar de volgende bezienswaardigheid van vandaag: Naigu Stone forest. Dit is geen versteend bos, maar een verzameling bizar gevormde kalksteenrotsen. Een beetje à la Cappadocië of Meteora. Deze prachtige rotsen hebben zich onder de grond en door invloed van grondwater gevormd en zijn door verschuivende aardplaten naar de oppervlakte geduwd. Hierdoor zie je nu in voornamelijk vlak landschap vreemde, puntige rotsen die uit het niets lijken te zijn komen.
We worden steeds asocialer als reiziger en hebben geen zin de relatief hoge entreeprijs van €10,- pp te betalen en dus proberen we via een zijpaadje binnen te komen. Dat lukt, alhoewel Hilgien wat gaatjes oploopt in haar fietsbroek bij het getijger door rozenstruiken. Je kan je afvragen of dat die €10,- waard was ;).
Het park is prachtig. Het is al wat later op de dag, het late zonlicht doet zijn best de rotsen nog mooier te belichten. We zijn één van de weinigen in het park. Of eigenlijk de enigen op een grote groep boogschutters na, die hun schietbaan vlakbij onze fietsen hebben. De fietsen blijken min of meer achter de doelen te staan. Nu maar hopen dat ze een beetje kunnen mikken 😉

Er zijn op zijn Chinees prachtige, keurig verzorgde paden, net zoals in de grotten. Zo kan je mooi de natuur aanschouwen zonder het gevoel te hebben écht in de natuur te zijn. Zoiets. Zo nu en dan wordt de pracht nog even benadrukt door een aangelegd meertje, waardoor je mooie reflecties krijgt van de rotspartijen. Ja, die Chinezen weten alles nog mooier te maken. Zo goed, dat je je soms afvraagt waar moeder natuur het stokje heeft overgegeven aan de mensheid. Zo goed dat je soms geneigd bent zo’n steen op te tillen om te kijken of er op de onderkant ‘Made in China’ staat.
Hoe dan ook het is heel indrukwekkend en we besteden ruim 2 uur aan het maken van veel te veel, ongetwijfeld prachtige foto’s. Bij het laatste daglicht gaan we terug naar de fietsen. Geen getijger door rozenstruiken, want 10 meter van de plek waar we illegaal binnen zijn gekomen, kan je illegaal door een open poortje wandelen… Stelletje sukkels die we zijn. En de fietsen blijken onbeschadigd. De boogschutters konden of heel goed schieten, of we hebben heel veel geluk gehad!

Een kilometer of 10 verder ligt Shilin, waar we in een hotel inchecken. Moe en voldaan van een hele lange dag met heel veel indrukken. Hebben wij even de twee van de mooiste bezienswaardigheden van Yunnan in één dag bekeken! Het is jammer dat het erg verchineest en daarmee minder ‘natuurlijk’ voelt, desondanks raden we deze twee plaatsen ten zeerste aan te bezoeken!!
14 december Shilin naar Mile
We zitten met ons hotel op de rand van het Stone Forest van Shilin. We zien de puntige rotsen langs de weg en besluiten een poging te wagen het park in te komen. We slechten wat (halve) barricades, maar uiteindelijk staan we toch voor een entree waar kaarten kopen onvermijdelijk is. De entreeprijs is afgelopen jaren van €30,- naar €20,- verlaagd, echter nog steeds hoog en bovendien loopt het over van de toeristen. Rijen dik lopen ze langs ons. We besluiten dat het rustige Naigu toch leuker was en rechtsomkeert te maken om de route richting Mile te vervolgen. Hilgien heeft op googlemaps wat kleinere wegen gezien, die vlak langs het park lopen en op Osmand ontbreken. Dit blijken kleine, goede landwegen met fantastisch wegdek, door mooie karstformaties. Park of niet, de karstformaties stoppen niet bij de grens van het park! Echt grappig om te zien hoe de dorpelingen de stukken grond om de rotsen heen gebruiken. Uit de akkertjes steekt zo nu en dan een flink rotsblok omhoog, waar netjes omheen is geploegd en gezaaid. Het land bewerken met machines zit er hier niet in. En ach, handwerk blijkt hier de meest gebruikte manier van landbouw bewerken! De route is mooi en redelijk pittig door de vele korte klimmetjes (en afdalingen) met als bonus tegenwind. Het gemiddelde tempo is laag, al is dat tevens vanwege de fotomomentjes 😉

Het is mooi, de dorpjes vaak leuk en in ieder geval authentiek, inclusief dorpelingen in traditionele kleding. Hier weten we zeker dat dit niet voor de toerist bedoeld is! We zien hier mensen spullen dragen met behulp van een stok op de schouders met aan iedere kant een zware mand/emmer/zak. Het aantal vrouwen die een mand op de rug draagt met hun last, neemt wat af. Jonge kinderen en baby’s hangen massaal in een doek op de rug, bij vrouwen én mannen.
Het laatste stuk naar Mile is een flinke afdaling, waarbij we (op afstand) twee belangrijke bezienswaardigheden van de stad afvinken: een groot boeddhabeeld en een pagode.

15 december Mile
We zijn gisteravond tot laat bezig geweest met regeldingen en de nacht werd te kort en we zijn moe. We besluiten de wekker om 8:45 uur te zetten, alleen om te vragen of we kunnen blijven en of we de fietsen in het naastgelegen restaurant kunnen laten staan. Beide geen probleem en dus kunnen we in alle rust opstaan, ontbijten en verder met regelzaken. Als we denken alles te hebben geregeld, blijkt er altijd weer iets anders te moeten.
Drie dingen spelen hierbij een belangrijke rol. Allereerst komen Auke’s zus en zwager Erika en Tjeerd ons in Vietnam opzoeken. Super leuk, super gezellig en we kijken ernaar uit! Een mooie bijzaak van hun gezelschap is dat ze daarbovenop pakketbezorger zullen zijn. Ondanks dat we dan nog 3 maanden te gaan hebben, zijn we dolblij met nieuwe spullen. Spullen waar we al een tijdje om verlegen zitten… Dat betekent dingen uitzoeken en bestellen, zorgen dat ze naar het juiste adres komen etc. Klinkt simpel, bestelling op internet plaatsen en hoppa. Ons kost het uren, dagen en soms weken. We willen jullie niet vervelen met dit soort verhalen, maar het is waarachtig een soap geworden. Een nieuwe laptop, toetsenbord en usb-hub, dat ging nog wel, al bleek het één bij de bestelling, juist uitverkocht en de ander vervolgens zomaar >10% in prijs verhoogd. Toen bleek dat een Windows Surface zoals we al hebben (en tot onze verbazing nog steeds enigszins bruikbaar is), zonder Office pakket wordt geleverd. Iets wat we juist veel gebruiken. Dus eerst uitzoeken of we dit pakket wat we al thuis voor de laptop gebruiken niet ook op de tablet inzetbaar is. En ja, toen was het toetsenbord uitverkocht etc. Anyway, dit ging nog vrij snel.
Fietsonderdelen bestellen gaat ook nog wel, we weten wat we nodig hebben zoals nieuwe banden (de nood werd opeens nog hoger sinds de glijpartij), schakelkabels (Knorretje begint dezelfde klachten als Iejoor te vertonen), olie voor de allang benodigde verversbeurt van de Rohloff en een nieuw zadel. Ja wel, Iejoor zijn kwaliteits Brooks zadel is van binnen uit gaan doorsnijden en het is wachten tot hij volledig door is. Eerst even nagaan of dit onder de garantie valt, nu het zin heeft in Nederland een nieuw zadel te regelen. En ja, binnen 1,5 jaar bij normaal intensief gebruik hoort een zadel van €80,- niet zomaar uit elkaar te scheuren.
In de meeste landen kunnen we niet met pin betalen, niet in een winkel, supermarkt of hotel. Met de pinpas kunnen we alleen geld opnemen. Bijna overal betalen we cash of anders met een credit card. Die van mij is misbruikt (alle uitgaven zijn gelukkig geretourneerd (à €2.250,-) en als die van Auke het ook zou begeven zitten we met een groot probleem… Dus de credit card moet vanuit Zeijen naar Erika en Tjeerd. Een kleinigheid, maar het moet wel gebeuren. Op een veilige manier… gezien er gedurende deze reis al twee maal op mijn bankzaken is ingebroken…

Maar dan de camera. Pfff… zucht… steun… Voor wie niet alle blogs heeft gelezen… even een ‘korte’ terugblik. Mei 2018 hebben we vlak voor vertrek een Panasonic Lumix TZ100 gekocht, een kwalitatief goede compact camera met redelijk zoombereik. In november viel de camera met zijn ministatief om in het fijne duinzand in Iran terwijl we jumpfoto’s maakten. De zoom deed het daarna moeizaam. Repareren bij een Panasonic dealer lukte niet. Dat kon niet vanwege de thuis gebleven, door de huurster onvindbare garantiekaart en/of het duurde minimaal twee weken (best lastig als je je continu verplaatst). Een reparatie in Iran hielp een beetje, tot de camera het in juli in Japan definitief begaf en de zoom niets meer deed. Op het moment dat er niet figuurlijk, maar letterlijk beren over de weg liepen… In augustus 2019 kochten we in Japan een nieuwe Panasonic LX2. We stuurden de ‘oude’ camera vanuit Korea naar BCC voor reparatie. De camera was meer dan een maand onderweg en belandde bij ons thuis. Ons vermeldde RETOURadres. De huurster was zo vriendelijk de camera naar BCC te brengen, maar dit vertraagde door ziekte een extra week. De camera deed er vervolgens twee weken over om van de BCC winkel bij de reparatie-afdeling aan te komen. Niemand kan uitleggen waarom. De uiteindelijke reparatie duurde vanwege het bestellen van onderdelen nog een maand. Niet dat we haast hebben, want een week een camera missen was ons al teveel en dus kozen we voor de snelste weg; een nieuwe camera. Met de reparateur is ons POSTadres overlegd en zelfs gedubbelcheckt. Als we mail ontvangen dat de camera is opgestuurd, wordt er echter niets bij mijn ouders ontvangen. Wat blijkt, de camera wil alleen maar naar ons huis toe! Een week later horen we van de huurster dat de camera inderdaad weer terug bij haar is, na een week bij buren te hebben gelegen. Juist de nieuwe buren waar we géén contact(gegevens) mee hebben. Dus daar waar hij niet moet zijn, niet de eerste keer, niet de tweede keer…. En toen… toen moest de camera van Delft naar Drenthe, want we willen hem terug hebben. Ik zie je al denken: ja maar, je hébt toch al een vervanging..? Inderdaad ja. Maar je raadt het nooit.. die vertoont ook kuren. Deze notabene €700,- kostende camera had sinds de aanschaf al af en toe de neiging raar te doen, sinds een week is het helemaal knudde. Het display van de camera werkt niet meer, deze valt om de haverklap uit. Kijken kan alleen via de zoeker. Welke instelling je hebt, kan je alleen terug zien in de zoeker… allemaal erg ingewikkeld. Laat staan als je iemand anders wilt vragen een foto te nemen. Of als je met de zelfontspanner vanuit een lastige hoek een foto wilt maken… van bijvoorbeeld de 25.000 km !!!
Nou hebben we dus een soort van geluk dat de oude camera binnen de garantie is gemaakt en door Erika en Tjeerd kan worden meegenomen… Maar hoe we de nieuwe camera weer gemaakt krijgen…. In Japan gekocht, betekent alleen daar garantie. ‘Daar’ is niet meer waar we zijn. De dealer reageert niet op mails… en tja Japanners spreken niet vaak goed Engels en wij nog altijd geen Japans…
Oh en toen was de ‘oude’ camera in Holthone. Erika of Tjeerd test de camera, zit er geen accu in!!! Wij erachteraan, want we hebben met 100% zekerheid de camera compleet bij het postkantoor aangeleverd. BCC meldt dat de camera zonder accu is ontvangen… verrek… Zou het….? Kan het zijn…. ? We hebben inmiddels vaker een pakket opgestuurd… Batterijen en accu’s zijn daarbij geregeld verboden. Zonder ons medeweten is de accu er naar alle waarschijnlijkheid op het postkantoor uitgehaald. Met het opnieuw verpakken is mogelijk het adres omgewisseld..? en zo hebben we geluk gehad dat we een retouradres in Nederland hebben vermeld… BCC maakt nu het eerdere gedoe van het verkeerd terugsturen goed en levert een geweldige service; binnen 1 dag een nieuwe accu, zonder rekening 😉 Waanzinnig!
En zo ontvangen Erika en Tjeerd met nog een set klompjes als ‘weggeef dankje’ maar liefst 9 pakketten… en zijn wij behalve aan het fietsen, bezichtigen van highlights, vooral aan het regelen, denken, plannen, mailen en appen om alles in goede banen te leiden. Ondertussen dienen we goed vooruit te denken qua planning, want de tijd is nog maar kort; 3,5 maanden en nog 4,5 landen waar we over moeten besluiten. Wat doen we de komende tijd in China, wat past net/niet? Gaan we in Vietnam alleen het noorden zien of fietsen we door naar het zuiden? Hoe fietsen we de route naar Hanoi, waar we 29 december willen aankomen? Gaan we naar het meer authentieke Laos of niet? Naar Cambodja met het indrukwekkende Ankor Wat en daartegenover de vele slechte wegen? Thailand wat we al wel hebben gezien maar geweldig is of reizen we alleen naar Bangkok om naar huis te vliegen?
Oh. Eh… wat doen we morgen….?
Mile staat bekend om zijn hot springs. Misschien moeten we de deur uit en daar heen! We zijn verkleumd in onze hotelkamer. We besteden er teveel tijd, al is dit allemaal nodig en zinvol geweest. Hotels in China hebben een paar zekerheden; er is een waterkoker en een koelkast. Dat laatste was vorige keer vaak een echte drankenkoelkast, de laatste weken is de kamer een koelkast. Als we buiten komen, kunnen de truien uit, het is 22`C met een sterke lentezon. Het is heerlijk! We komen niet ver en ploffen in het park onder de palmbomen neer. Wat een heerlijke plek. Hadden we hier niet het één en ander kunnen doen…? 😉
Je gelooft het niet, maar reizen kan ook weleens ontspannen en lekker zijn. Van ons mag dat wel wat vaker. We lijden teveel aan luxeproblemen. Problemen die bijna allemaal opgelost zijn, wat een vooruitzicht! Morgen weer eens fietsen!

Als de zon achter de bomen verdwijnt, zoeken we de hotspring. Daar aangekomen lopen we bijna net zo snel weer weg. De prijs is te hoog. Voor Y148, bijna €20,- pp, kunnen we het bad in. De prijs in China voor 2 nachten in een hotel. We vragen voor de zekerheid of dat de prijs is voor een uurtje badderen, en jawel. In het dure Japan is het notabene twee tot zeven maal goedkoper voor een hotspring. We kijken verder en komen allemaal badjassen tegen. We lopen tegen de badjassenstroom in en vinden een pleintje met een paar dampende buitenbaden. Dit is het! Hier willen we zijn. We kijken rond en we zoeken naar de ingang tot de badmeester ons opmerkt. Waarop hij ons volledig begeleidt. Voor Y30 oftewel €4,- mogen we de baden in, mits zwemkleding aan. Iets wat je ter plekke kan kopen. Tja zwemkleding zagen we inderdaad overal al hangen en we hebben nog geen Chinees is zwemkleding gezien, dus wellicht is deze voorraad geen overbodige luxe.
Voor Y100 borg krijgen we sleutels voor de kluisjes en worden we door de badmeester naar onze kleedkamers verwezen. Was ik nog maar even naar het toiletgebouw geweest… hier mag ik op mijn BLOTE voeten naar een open ruimte met twee squad wc’s… De gezamenlijke doucheruimte is een drukte van belang. De douche bestaat uit een enkele straal water. En dan mogen we de baden in, vier buitenbaden met verschillende temperaturen en één rood bad. Of dat natuurlijk is of niet, is de vraag. Of het echt een hot spring is, natuurlijk ook. Het grappige is dat ik niet alleen als mzungu opval, ook een bikini is niet bepaald gebruikelijk. Zelfs een Hollands zwempak zou dat niet zijn. Een Chinees zwempak is meer een strakke mini-jurk voor in het water. Ongegeneerd kijken de dames en heren naar ons. Later ben ik van de warmte zo rood aangelopen dat het de vraag is of er nu over me gesproken wordt vanwege de witte huid of rode kop 😉 oh en ik verbeeld het me niet hoor, ze kijken en praten openlijk over je. Schaamte? Daar doen ze hier niet aan.

Lekker opgewarmd gaan we eten. In het restaurantje waar we binnen komen, gaan ze weer eens harder tegen ons praten in de hoop dat we het dan wel verstaan. Gelukkig doet google translate het een keer goed en zo bestellen we –met de kou van gisteravond in gedachten – bruine bonen soep en stamppot. Echt! De eerste en laatste keer voorlopig, want we gaan in een paar dagen meer en meer de zomer tegemoet. Hop van winter naar zomer.
16 december Op naar Kaiyuan
De route naar Kaiyuan is geen memorabele: het is weer eens stoffig en er is veel (vracht)verkeer. De weg is goed, dus het fietst lekker snel door, maar leuk is anders. En het irritantste aan het vrachtverkeer is, is dat we er zoals gewoonlijk smerig van worden. We zien er ’s avonds uit als beesten, met overal spetters modder en stof. Snel douchen en vergeten deze dag. We mogen wel trots zijn met hoeveel gemak we vandaag de 92 km gefietst hebben.
17 december Een Chinese wereldfietser
We besluiten vanaf Kaiyuan niet Osmand te volgen qua route. Die gaat over de grote weg en dat vonden we gisteren met al die vrachtwagens, stof en modder geen succes. Hilgien heeft een route op googlemaps gezien die door de bergen gaat. Omdat Osmand en Maps.me beiden deze route niet kennen, hebben we geen idee van de hoogtemeters. Het is een gok. Het enige dat we weten is dat het bergachtig is. En dat is het!! Het start met een lange klim van 800 hoogtemeters en daarna een heleboel gehobbel, gevolgd door een afdaling en een slotklim van een meter of 200. Al is de route zwaar, het is een goede keuze. We komen door kleine dorpjes met traditioneel geklede mensen, ossenwagens en akkertjes met vooral uien, mais en tabak.
Op het laatste stuk over de grote weg zien we voor ons een wereldfietser fietsen. Het blijkt Chen uit Shanghai. Hij is 4 maanden onderweg en wil in 2 jaar tijd heel China door fietsen, globaal langs de buitengrenzen. Naar schatting 20 à 25.000 km, ongeveer dezelfde afstand als wij. Communiceren gaat via Google Translate en WeChat. We zijn al zo vaak getrakteerd door mensen en zelfs medefietsers, dat wij besluiten om deze jonge jongen te trakteren op een hotelovernachting. Hij slaapt altijd in een tent en hij ziet er uit alsof hij wel een goede douche kan gebruiken. Hij slaat het aanbod echter af, maar neemt het aanbod om mee uit eten te gaan graag aan.
Samen fietsen we Jianshui in en hij heeft heel snel een goed restaurant gevonden. Wat we precies eten, weten we niet, maar het is een gerecht met tofu, twee gerechten met varkensvlees en een soort stoofpot met kip. Het smaakt fantastisch. Waarschijnlijk het beste eten wat we hebben in China hebben gehad en misschien wel van de reis. Het is leuk wat te kletsen en te horen dat er ook in China mensen zijn die het avontuur verkiezen, boven een werkend, gereguleerd bestaan. Hij heeft 2 jaar gewerkt om deze reis te bekostigen, heeft vervolgens zijn baan opgezegd en is (tot lichte tegenzin van zijn ouders) op de fiets gestapt.

Als het op afrekenen aankomt, lukt het niet, zoals wel vaker, om te betalen voor de maaltijd. Grrrrr… We dachten alles goed te hebben gedaan: wij hebben hèm uitgenodigd én we zijn twee keer zo oud als hij. In China is het gebruikelijk dat degene die uitnodigt, betaalt en het is gebruikelijk dat de oudste de maaltijd bekostigt. Maar er is geen sprake van dat we betalen, ondanks nadrukkelijk tegengesputter van ons, regelt hij het. En waarom betaalt zo’n jonge jongen van zijn zuur verdiende centen het eten voor een stel rijke westerlingen? Snotver. We bieden nogmaals een hotelovernachting aan, welke hij wederom afslaat. Hij gaat gewoon ergens zijn tentje opzetten. We voelen ons er rot door. Volgende keer nog duidelijker van tevoren aangeven dat we alleen uit eten gaan onder voorwaarde dat wíj betalen.
18 december Jianshui
De wekker gaat om half 8. We zijn zo moe van de toch wel pittige tocht van gisteren dat we het besluit nemen om een dagje in Jianshui te blijven. Gisteren wilden we dat besluit niet nemen, omdat we daarmee definitief de route via Sa Pa naar Hanoi uitsluiten. De tijd is daarvoor te krap. Vermoeidheid maakt de keuze te blijven slapen makkelijk, zonder teveel over de gevolgen na te denken;) Wellicht gaan we nog wel naar Sa Pa, maar dan in 2020, nadat we Erika & Tjeerd hebben gezien. 29 december sluiten we bij hen aan in Hanoi.

Jianshui is een interessant, oud plaatsje. We houden hier een relaxdagje van wat rondlopen, dingen bezoeken, wassen etc. En we googlen over ons camera probleem. En jawel hoor! Er zijn veel vragen over gesteld en de oplossing is verbluffend simpel: je kan met een knopje het beeldscherm automatisch aan (of uit) zetten, wanneer je door de zoeker kijkt. Ons probleem was dat het scherm uit viel zodra je in de buurt van het scherm komt. Dit is met één knop verholpen. Wat stom dat we niet eerder bedacht hebben om er op te googlen!!
Soms…, soms zijn de dingen in het leven heel simpel.